Temat: Fitoterapeutyki stosowane w chorobach układu oddechowego oraz roślinne leki immunostymulujące (08.03.2021)

Na zajęcia, które odbędą się 08.03.2021, należy przygotować się z podręczników: „FARMAKOGNOZJA” S. Kohlmünzera  i  „FITOTERAPIA I LEKI ROŚLINNE”  pod redakcją E. Lamer - Zarawskiej, B. Kowal - Gierczak, J. Niedworoka, „ZIOŁA W MEDYCYNIE. CHOROBY UKŁADU ODDECHOWEGO”  I. Kaczmarczyk - Sedlak i A. Ciołkowskiego oraz seminariów i wykładów z przedmiotu FARMAKOGNOZJA.

1. Obowiązują pełne nazwy polskie i łacińskie roślin, rodzin botanicznych oraz nazwy substancji roślinnych stosowanych w leczeniu wybranych schorzeń dróg oddechowych lub łagodzeniu objawów im towarzyszącym (nieżyt nosa, ostre zapalenie gardła, angina, chrypka, kaszel suchy i mokry). Dodatkowo należy znać grupy związków czynnych i ważniejsze związki czynne odpowiedzialne za działanie terapeutyczne.
2. Obowiązują następujące substancje roślinne: Thymi herba, Serpylli herba, Eucalypti folium, Anisi fructus, Foeniculi fructus, Inulae radix, Pini gemma, Liquiritiae radix, Saponariae radix, Primulae radix, Hederae helicis folium, Althaeae radix/folium, Malvae folium/flos, Farfarae folium, Verbasci flos, Plantaginis lanceolatae folium, Lini semen, Lichen islandicus, Droserae herba, Ipecacuanhae radix.
3. Leki rozszerzające oskrzela (efedryna, teofilina).
4. Substancje roślinne o działaniu przeciwgorączkowym i napotnym: Tiliae flos, Sambuci flos/fructus, Rubi idaei fructus, Salicis cortex , Filipendulae ulmariae flos/herba (obowiązują pełne nazwy polskie i łacińskie roślin, rodzin botanicznych oraz nazwy substancji roślinnych oraz główne związki czynne).
5. Substancje roślinne o działaniu immunostymulującym: Aloe gel, Echinaceae angustifoliae radix, Echinaceae pallidae radix, Echinaceae purpureae herba, Echinaceae purpureae radix, Pelargonii radix (obowiązują pełne nazwy polskie i łacińskie roślin, rodzin botanicznych oraz nazwy substancji roślinnych oraz główne związki czynne).

Seminarium 1: „Alkaloidy” prowadzący dr hab. Maria Zych

Seminarium 2: „Saponiny i glikozydy nasercowe” prowadzący dr Weronika Borymska

Seminarium 3: „Irydoidy i terpeny” prowadzący dr Sławomir Dudek

Seminarium 4: „Olejki eteryczne” prowadzący mgr Dawid Heczko

Seminarium 5: „Powtórzenie wiadomości ,sprawdzian zbiorczy” prowadzący dr hab. Maria Zych

UWAGA! W CZASIE TRWANIA SEMINARIUM NALEŻY MIEĆ WŁĄCZONE KAMERY INTERNETOWE. 

Na zajęcia, które odbędą się 01.03.2021 na platformie MS Teams, należy przygotować się z podręczników: „FARMAKOGNOZJA” S. Kohlmünzera, „FITOTERAPIA I LEKI ROŚLINNE”  pod redakcją E. Lamer - Zarawskiej, B. Kowal - Gierczak, J. Niedworoka oraz seminariów i wykładów z przedmiotu FARMAKOGNOZJA.

1. Obowiązują pełne nazwy polskie i łacińskie roślin, rodzin botanicznych oraz nazwy substancji roślinnych o działaniu uspokajającym, ułatwiającym zasypianie, przeciwdepresyjnym: Melissae folium, Valerianae radix, Lupuli flos, Lavandulae flos, Tiliae flos, Leonuri cardiacae herba, Passiflorae herba, Hyperici herba. Należy znać grupy związków czynnych i ważniejsze związki czynne odpowiedzialne za działanie terapeutyczne.
2. Należy znać pojęcie adaptogeny i umieć wymienić substancje roślinne zaliczane do adaptogenów m.in.: Ginseng radix, Rhodiolae roseae rhizoma et radix, Eleutherococci radix.
3. Na zajęciach omówione zostaną także następujące substancje roślinne: Avenae herba, Eschscholziae herba, Magnoliae cortex, Croci stigma, Withaniae radix.

AROMATERAPIA Seminarium 1: 23.04.2021
AROMATERAPIA Seminarium 2: 07.05.2021
AROMATERAPIA Seminarium 3: 14.05.2021
AROMATERAPIA Seminarium 4: 21.05.2021
AROMATERAPIA Seminarium 5: 28.05.2021

Szczegółowa tematyka seminariów wraz z zagadnieniami zostanie opublikowana w późniejszym terminie na stronie internetowej Katedry

Alkaloidy (definicja, podział alkaloidów wg Hegnauera, właściwości  fizykochemiczne, reakcje charakterystyczne)

Właściwości farmakologiczne poszczególnych alkaloidów, występowanie w substancjach roślinnych, zastosowanie wyizolowanych alkaloidów lub wyciągów z substancji roślinnych:

 Alkaloidy tropanowe:  atropina, beladonina, skopolamina, kokaina

Belladonnae folium, Belladonnae radix, Stramonii  folium, Hyoscyami  folium, Coca folium

Alkaloidy pirydynowe i piperydynowe: nikotyna, lobelina, arekolina, arekoidyna, izopeletieryna, cytyzyna, piperyna, sparteina

Nicotianae folium, Lobeliae herba, Arecae semen, Granati cortex, Cytisi semen, Piperis fructus, Sarothamni scoparii herba,

Alkaloidy izochinolinowe: morfina, kodeina, papaweryna, narkotyna, glaucyna, berberyna, boldyna, hydrastyna, emetyna i cefalina, galantamina, glaucyna, tubokuraryna

Opium crudum, Boldi folium, Chelidonii herba, Fumariae herba, Hydrastis rhizoma, Glauci flavi herba, Ipecacuanhae radix, Galanthi bulbus, Curara Menispermaceae. Berberidis cortex

Alkaloidy indolowe: johimbina, rezerpina, ajmalicyna, ajmalina, winkrystyna, winblastyna, windezyna, winkamina, strychnina, fizostygmina, ergotamina, ergometryna, ergokrystyna, ergokryptyna, toksyferyna

Johimbe cortex, Physostigmae semen, Rauwolfiae radix, Vincae roseae folium, Vincae minoris herba, Curara Loganiaceae, Secale cornutum

Alkaloidy purynowe: kofeina, teobromina, teofilina

Cacao semen, Theae folium, Coffeae semen, Mate folium, Guarana, Colae embryo

Alkaloidy chinolinowe: chinina, chinidyna

Cinchonae cortex

Alkaloidy imidazolowe: pilokarpina

Jaborandi folium

Alkaloidy diterpenowe: paklitaksel, akonityna

Taxi cortex, Aconiti tuber

Alkaloidy steroidowe: protoweratryny, tomatyna

Pochodne tropolonu: kolchicyna, kolchikozyd

Colchici semen

Fenyloalkiloaminy: efedryna, kapsaicyna

Ephedrae herba, Capsici fructus

SAPONINY:

1. Saponiny: definicja, typy, podział, właściwości fizykochemiczne i biologiczne (w tym reakcje charakterystyczne), właściwości farmakologiczne i zastosowanie
2. indeks hemolityczny
3. Substancje roślinne zawierające saponiny (nazwa polska i łacińska rośliny, rodziny botanicznej oraz substancji roślinnej; główny związek czynny; działanie i zastosowanie):

Primulae radix, Hederae folium, Hippocastani semen (oraz Hippocastani cortex, Hippocastani flos), Calendulae flos, Liquiritiae radix, Ginseng radix, Saponariae radix, Saponariae albae radix (Gypsophillae raidx), Herniariae herba, Polygalae radix, Quilajae cortex, Rusci aculeati rhizoma

Dodatkowo:

Tribuli fructus, Tribuli herba, Dioscoreae rhizoma, Sarsaparillae radix

4. Działanie, charakterystyka I występowanie następujących saponin i sapogenin:

Escyna, prymulasaponina A, hederasaponina C, ruskogenina, diosgenina, sarsasapognina, glicyryzyna, gipsozyd A, saponozyd A, senegina A, parylina, osladyna

GLIKOZYDY NASERCOWE:

1. Glikozydy nasercowe: definicja, typy, podział, właściwości fizykochemiczne i biologiczne (w tym reakcje charakterystyczne), właściwości farmakologiczne i zastosowanie
2. Zależność pomiędzy strukturą a działaniem glikozydów nasercowych
3. Pojęcia: inotropowo dodatnio, chronotropowo ujemnie
4. podział glikozydów nasercowych ze względu na szybkość działania i stopień kumulacji
5. Substancje roślinne zawierające saponiny (nazwa polska i łacińska rośliny, rodziny botanicznej oraz substancji roślinnej; główny związek czynny; działanie i zastosowanie):

Digitalis purpureae folium, Digitalis lanatae folium, Convalariae herba, Adonis vernalis herba, Scillae bulbus, Strophanthi semen, Nerii folium, Tevetiae semen

Dodatkowo: Hellebori nigri rhizoma, Drimiae indicae bulbus, Kalanchoe daigremontianae herba cum radix

Prosimy Studentów, aby w sprawach dydaktycznych kontaktowali się z Katedrą pisząc e-maile na adres farmafit@sum.edu.pl z maili sumowskich (zgodnie z Zarządzeniem nr 76/2020 Rektora SUM)